ในยุคดิจิทัล ข้อมูล (Data) ได้กลายมาเป็นปัจจัยสำคัญที่ใช้ในการการตัดสินใจ (Data-driven decision making) แก้ปัญหาและขับเคลื่อนองค์กรตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ องค์กรต่างๆ จึงเริ่มหันมาให้ความสำคัญกับคุณภาพของข้อมูล (Data Quality) มากขึ้น เพราะการนำข้อมูลไปใช้งานจะก่อให้เกิดผลลัพธ์มากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับคุณภาพของข้อมูลที่นำไปใช้งาน หากข้อมูลมีความแม่นยำ การวิเคราะห์ปัญหาเพื่อหาแนวทางการแก้ไขก็จะเป็นไปอย่างตรงจุดมากขึ้น แต่หากข้อมูลที่นำไปใช้ไม่มีคุณภาพ เช่น ข้อมูลไม่ถูกต้อง ข้อมูลล้าหลัง ก็จะส่งผลให้การนำข้อมูลไปใช้ไม่บรรลุวัตถุประสงค์ตามที่ต้องการ ในบางกรณีอาจนำไปสู่การตัดสินใจที่ผิดพลาดได้ ซึ่งข้อมูลในฐานข้อมูลพลังงานส่วนใหญ่จะถูกนำไปเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจในการจัดทำแผนปฏิบัติราชการด้านพลังงานของจังหวัด เช่น ข้อมูลการใช้พลังงานในจังหวัดของภาคส่วนต่างๆ ข้อมูลด้านโครงสร้างพื้นฐานของระบบพลังงานที่อยู่ในจังหวัด ซึ่งเป็นจุดตั้งต้นสำหรับการกำหนดเป้าหมายด้านพลังงานที่เหมาะสมของประเทศไทย และการออกแบบโครงการเพื่อนำไปสู่เป้าหมายดังกล่าว
ด้วยเหตุนี้ GIZ จึงได้ร่วมมือกับกองยุทธศาสตร์และแผนงาน ภายใต้สำนักงานปลัดกระทรวงพลังงาน ในการพัฒนาคู่มือการควบคุมคุณภาพและการรับประกันคุณภาพข้อมูลพลังงานในระดับจังหวัดขึ้น เพื่อใช้เป็นแนวทางในการรับประกันคุณภาพและควบคุมคุณภาพ หรือ QA&QC และจัดการข้อมูลด้านพลังงานระดับจังหวัดที่แสดงผลอยู่บนฐานข้อมูลพลังงานรายภูมิภาคของไทย (Provincial Thai energy data)
QA & QC ต่างกันอย่างไร?
การรับประกันคุณภาพข้อมูล (QA) คือ การรับรองคุณภาพข้อมูลเพื่อให้ผู้ใช้ข้อมูลเกิดความเชื่อมั่นว่าเป็นข้อมูลที่มีคุณภาพ เช่น คณะทำงานของโครงการพิจารณาข้อมูลและลงนามรับรองคุณภาพข้อมูลก่อนส่งต่อไปยังผู้ใช้ข้อมูล
การควบคุมคุณภาพข้อมูล (QC) คือ การควบคุมคุณภาพข้อมูลกิจกรรมที่ถูกนำมาไปใช้งานตามวัตถุประสงค์ของโครงการ เช่น เจ้าหน้าที่ตรวจสอบคุณภาพข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้โดยใช้วิธีการทางคณิตศาสตร์ อาทิ การหาค่าเบี่ยงเบนของข้อมูล และค่าความแปรปรวนของข้อมูล เป็นต้น
คู่มือฉบับนี้ประกอบด้วยเนื้อหา 3 ส่วน ได้แก่
- หลักการพื้นฐานของการดำเนินงานด้าน QA&QC ข้อมูล
- โครงสร้างการรายงานข้อมูลพลังงานระดับจังหวัดในปัจจุบัน
- แนวทางการดำเนินงานด้าน QA&QC ข้อมูลพลังงานระดับจังหวัด
นอกจากนี้ ยังได้มีการจัดทำข้อเสนอแนะสำหรับการดำเนินงานในอนาคตเพิ่มเติมในส่วนท้ายคู่มือ เพื่อเป็นข้อควรพิจารณาและชี้แนะแก่ผู้ดำเนินการเกี่ยวกับการรับประกันคุณภาพและการควบคุมคุณภาพของข้อมูลให้ถูกต้องตามหลักการ รวมถึงสิ่งที่ต้องทำเพิ่มในการดำเนินการครั้งต่อไป โดย GIZ ได้ส่งมอบคู่มือดังกล่าวให้กับกองยุทธศาสตร์และแผนงาน ภายใต้สำนักงานปลัดกระทรวงพลังงานไปแล้วเมื่อปลายเดือนเมษายน พ.ศ. 2564